Мақалада студенттердің өмір сапасы және өмірге қанағаттануының маңызы талданды. Студенттердің өмір сапасы, өмірге қанағаттануы және өмір тіршілігіндегі әлеуметтік-психологиялық мәселелер өзара байланыста қарастырылды. Әрі теориялық талдау нәтижесінде студенттердегі әлеуметтік-психологиялық мәселелері олардың өмір сапасының, өз өмірлеріне қанағаттануының анықтауыштары, факторлары, алғышарттары ретінде негізделді. Студенттердің өмір тіршілігіндегі әлеуметтік-психологиялық мәселелер 2023– 2024 оқу жылында психологиялық, педагогикалық білім беру бағдарламалары бойынша Алматы, Астана, Семей, Өскемен, Павлодар сияқты республикалық ЖОО-ларда оқитын 521 болашақ мамандардың сауалнамаға берген жауаптары арқылы анықталды. Сыналушылар жауаптарынан алынған әлеуметтік-психологиялық мәселелердің өзара ықпалдастықтағы сипаты белгілі болды. Талдау арқылы белгілі болған 114 әлеуметтікпсихологиялық мәселелер 9 санатқа бөлініп, жіктелді. Әр санат бойынша сандық көрсеткіштердің мәндері студенттердің өмір тіршілігіндегі әлеуметтік-психологиялық мәселелердің ауқымдылығын, әржақтылығын, көпфакторлығын айқындады. Сонымен қатар Пирсон корреляциялық коэффициенті арқылы студенттердің өмір тіршілігіндегі әлеуметтік-психологиялық мәселелердің өзара тәуелдігі, бір-бірімен байланысы статистикалық мәнді болды. Мақала деңгейінде анықталған өмір тіршілігіндегі әлеуметтік-психологиялық мәселелер студенттердің өмір сапасын, олардың өз өміріне қанағаттану деңгейін арттырудың қазіргі қазақстандық қоғамдағы аса күрделі де өзекті мәселе екенін көрсетті.

Кәсіпкердің жетістігі оның жеке және психологиялық ерекшеліктерімен байланысты, оның бірі коммуникативті және ұйымдастырушылық бейімділік болып табылады. Ұйымдастырушылық үрдістер жоспарлауды, ресурстарды бөлуді, басымдылықты белгілеуді және процесті бақылауды қоса алғанда, бизнесті тиімді басқаруға ықпал етеді. Бейімделу, эмпатия және сендіру сияқты қарым-қатынас дағдылары да бизнес үшін маңызды. Мақаланың мақсаты – Тұран инновациялық-кәсіпкерлік университетінде студенттердің коммуникативті және ұйымдастырушылық бейімділіктерінің көрінуінің гендерлік ерекшеліктерін зерттеу. Мақалада кәсіпкерлік қызметті жоспарлайтын студенттер мен жұмысшы ретінде жұмыс істеуді жоспарлайтын студенттердің ұйымдастырушылық және коммуникативті бейімділіктерін салыстырмалы талдау нәтижелері берілген. Зерттеу теориялық талдау, «Коммуникативтік және ұйымдастырушылық қабілеттер» сауалнамасы және деректерді өңдеудің статистикалық әдісі – параметрлік емес Манн-Уитни тесті арқылы жүргізілді. Зерттеу нәтижесінде болашақта кәсіпкер боламын деп отырған студенттер арасында гендерлік айырмашылықтар анықталды. Ұлдардағы коммуникативті бейімділіктердің көріну дәрежесі қыздарға қарағанда жоғары. Ұйымдастырушылық бейімділіктің көріну дәрежесі ұлдарға қарағанда қыздар арасында жоғары. Жалдамалы жұмыс істеуді жоспарлаған ұлдар мен қыздардың коммуникативті және ұйымдастырушылық бейімділіктерінің көрінісінде айырмашылықтар болған жоқ. Зерттеу нәтижелеріне сәйкес студенттердің білім беру бағдарламаларына ұйымдастырушылық және коммуникациялық дағдыларды дамытатын пәндерді, бағдарламаларды және тренингтерді енгізу ұсынылады.

Құмар ойындарға тәуелділік жиі басқа психикалық бұзылулармен байланысты, сондықтан осы бұзылуларды диагностикалау мен емдеуде біршама өзге тәсіл қажет. Бұл клиникалық жағдайда құмар ойындарға тәуелділігі және коморбидті спецификалық фобиясы бар науқас ұсынылған. Бұл жағдайдың ерекшелігі – ӨзінӨзі Басқару әдісі деген интегративті психотерапиялық әдісті қолдану. Бұл клиникалық жағдай икемді және жекелендірілген Бағытты біріктірілген мінез-құлық бұзылыстары үшін интегративті терапияның қажеттілігін көрсетеді. Мақалада Өзін-Өзі Басқару әдісінің бір деңгейінің демонстрациясы келтірілген. Терапевт пен пациенттің диалогы, пациент ие болмайтын жағдайлардың ең маңызды сәттеріндегі интервенция процесін талдау бар.

«Экстраверсия мен интроверсияның теориялық аспектілері» тақырыбы швейцариялық психиатр Карл Юнг ұсынған экстраверсия және интроверсия тұжырымдамаларына негізделген тұлға психологиясының маңызды аспектілерін қарастырады. Бұл мақала тұлғаны талдаудың бөлігі ретінде Карл Юнг ұсынған экстраверсия және интроверсия ұғымдарының теориялық аспектілеріне арналған. Жұмыста тұлғаның екі полюсінің де негізгі сипаттамалары мен сапаларына, сондай-ақ олардың сыртқы әлеммен қабылдауға және өзара әрекеттесуіне ықпалы талданады. Сондай-ақ экстраверттік және интроверттік мінез-құлықтың негізгі сипаттамалары және олардың әлеуметтік қарым-қатынасқа, кәсіби іс-әрекетке және психологиялық әл-ауқатқа әсері қарастырылады. Заманауи зерттеулерді талдау Юнг тұжырымдамаларын растайды және толықтырады, ал теориялық аспектілерді қазіргі психология мен психотерапия жағдайында тәжірибеде қолдануға болады. Мақаланың мақсаты – экстраверсия мен интроверсияның теориялық негіздері туралы кең түсінік беру және олардың адам тұлғасын түсіну және онымен жұмыс істеу үшін маңыздылығын атап өту.

Қазіргі спорт әлемінде ұжым қызметінің психологиялық аспектілеріне көңіл бөлу артып келеді. Бұл тұрғыда волейбол жоғары деңгейде үйлестіруді және командалық жұмысты талап ететін динамикалық және техникалық күрделі ойын ретінде ерекше қызығушылық тудырады. Жалпы спорт психологиясы бойынша ауқымды зерттеулерге қарамастан, әуесқой волейболшылардың психологиялық ерекшеліктері әлі де аз зерттелген. Бұл мақала әуесқой волейболшылардың командалық динамикасына әсер ететін психологиялық аспектілерді анықтауға және түсінуге бағытталған заманауи зерттеулердің теориялық талдауын ұсынады. Зерттеудің мақсаты – жаңа бастаған ойыншылар арасында командалық волейболдағы психологиялық аспектілерді зерттеу және мүмкін болатын гендерлік айырмашылықтарды анықтау. Зерттеудің міндеттеріне спорт психологиясына теориялық талдау жасау, жас волейболшылардың психологиялық ерекшеліктерін зерттеу, сонымен қатар волейболдағы ұлдар мен қыздардың психологиялық ерекшеліктерінің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау жатады.

Мақалада әйелдерге қатысты тұрмыстық зорлық-зомбылықтың таралуына қазақстандық отбасылардың әлеуметтік-демографиялық, психологиялық сипаттамасының әсері қарастырылады. Жұмыста тұрмыстық зорлық-зомбылықтың түрлері қарастырылады, қиын жағдайдағы отбасылардың әлеуметтік-демографиялық портретін анықтап, әйелдерге қатысты тұрмыстық зорлық-зомбылықтың орын алу ықтималдына ықпал ететін факторларды анықтайтын регрессиялық модель құрылды. Зерттеу жұмысының нәтижесінде әйелдерге қатысты тұрмыстық зорлық-зомбылық – сауалнамаға қатысушылардыың гендерлік қатынастардағы патриархаттық көзқарастарға бейімділігі мен қоғамдағы осы мәселеге төзімділігіне байланысты екендігі эмперикалық расталды.

Мақалада Қазақстан Республикасындағы білім беру жүйесін жетілдірудің маңыздылығы, оның ішінде шет тілдері мамандарын даярлауды сапалық деңгейде арттыру мақсатында қабылданатын нақты шаралар негізінде дәлелденеді. Шет тілдеріне оқытуда практикалық, сондай-ақ тәрбие мен білім беру мақсаттарын айқындау қажет. Оқыту мақсаттарын дұрыс қою және осы мақсаттарға сәйкес әдістемелерді қолданудың маңыздылығы атап өтіледі. Бұл принциптерді сақтамау оқыту нәтижелерін формальды бағалауға және нақты жетістіктерге емес, күтулерге негізделген субъективті бағалауларға әкелуі мүмкін. Мақаланың мақсаты – жоғары оқу орындарында шет тілін оқытудың мәселелерін талқылау және болашақта оның оқытылу перспективаларын қарастыру. Оқыту әдістемесінің негізгі кемшіліктерінің бірі – әдістемелік көзқарастың біржақты түсіндірілуі мен шешілуі. Мақалада шет тілін үйрену барысында сөйлеу әрекеттерінің түрлі түрлерінің арақатынасы мен өзара әрекеттесу мәселелері, шет тілін меңгеруге деген мотивация, тілдік материалды ұйымдастыру мен оны меңгеру, сондай-ақ ана тілінің шет тілін меңгерудегі рөлі талданады.

Мақала 5–6 жастағы балалардың тілдік дамуын диагностикалау саласындағы тәрбиешілердің құзыреттерін зерттеуге арналған, олардың әл-ауқатының негізгі өлшемі ретінде қарастырылады. Зерттеудің мақ саты – мектеп жасына дейінгі балалардың сөйлеу дамуын олардың әл-ауқатының өлшемі ретінде бақылаудағы тәрбиешілердің рөлін талдау, сондай-ақ сөйлеу дамуындағы ауытқуларды уақытылы анықтау және педагогикалық стратегияларды түзету үшін олардың құзыреттерінің маңыздылығы. Зерттеу міндеті: 5–6 жастағы балалардың тілдік дамуын тиімді диагностикалаудың олардың әл-ауқатының қлшемі ретіндегі әсерін теориялық талдау. Жұмыстың ғылыми маңыздылығы мектеп жасына дейінгі балалардың әл-ауқатына сөйлеу дамуының әсерін талдау болып табылады, бұл олардың әлеуметтік ортаға бейімделу механизмдерін түсінуге мүмкіндік береді. Зерттеудің практикалық маңыздылығы 5–6 жастағы балалардың тілдік дамуын диагностикалау бойынша тәрбиешілердің құзыреттіліктерін олардың әл-ауқатының өлшемі ретінде зерттеу сапасын жақсарту мүмкіндігімен байланысты.

Бұл мақалада «медиасауаттылық», «ақпараттық сауаттылық», «медиамәдениет», «медиабілім беру» ұғым дарына теориялық талдау жасалып, педагогтердің ақпараттық және медиасауаттылығын арттыру мәселелері қарастырылады. Ақпараттық технологиялар мен медианың білім беру жүйесіндегі рөлі артып отырған заманда педагогтердің кәсіби шеберлігін арттыру қажеттілігі айқындалады. Автор, ақпараттық көздердің жеке тұлғаны ақпараттандыру және дамытудағы маңыздылығын ескере отырып, педагогтердің медиасауаттылығын қалыптастырудың, сондай-ақ ақпарат көздеріне сыни талдау жүргізудің қажеттілігін атап өтеді. Мақалада педагогтерге ақпарат пен медианы тиімді пайдалану жолдары, сондай-ақ, біліктілікті арттыру жүйесінде педагогтердің медиасауаттылығын дамыту әдістері сараланған. Сонымен қатар, педагогтердің медиасауаттылығын арттыруға арналған оқу бағдарламасы ұсынылған.

Орта мектепте орыс тілі мен әдебиетін оқыту – оқушылардың тек тілдік және әдеби құзыреттіліктерін ғана емес, сонымен қатар сыни ойлау, креативтілік және коммуникативтік дағдыларын дамытуға бағытталған маңызды процесс. Бұл мақалада аталған пәндерді оқытудың педагогикалық аспектілері қарастырылып, заманауи оқыту әдістеріне, цифрлық технологияларды және инновациялық оқыту құралдарын қолдануға ерекше назар аударылады. Дәстүрлі әдістерді жаңа білім беру стандарттары мен оқушылардың қажеттіліктеріне бейімдеу олардың оқу процесіне деген қызығушылығын арттырып, білім сапасын жақсартуға қалай ықпал ететіні талданады. Сондай-ақ, мұғалімдердің инновацияларды енгізу барысында кездесетін мәселелері талданып, мектеп оқушыларының терең лингвистикалық және әдеби дағдыларын қалыптастыруға арналған тиімді стратегиялар анықталады. Зерттеу нәтижелері оқыту әдістерін заманауи білім беру тәжірибелерімен жетілдіруге ұмтылған мұғалімдер үшін пайдалы болады.