Жалпы және әлеуметтік психология
Қазіргі уақытта адамдардың жалғыздығы проблемасы өзекті және күрделі проблемалардың бірі болып табылады, өйткені әлемде жыл сайын жалғызілікті адамдар саны ұлғаюда. Осыған байланысты психологиялық ғылымның алдында осы жағдайдың пайда болу және даму заңдылықтарын, пайда болу ерекшеліктерін анықтау міндеті тұр. Бұл бап онтогенез процесінде ерте балалық шақтан бастап егде жасқа дейінгі әйелдерде жалғыздық сезімінің пайда болу факторларын талдауға арналған. Әйелдер жалғыздыққа бейім, яғни жалғыздыққа бейім деп саналады. Өмірдің түрлі кезеңдеріндегі әйел жалғыздығының өзіндік ерекшелігі бар және ерлердің оны бастан кешіруінен айтарлықтай ерекшеленеді. Теориялық талдау негізінде әрбір жеке жас санатындағы осы жағдайдың ерекшеліктері туралы қорытындылар жасалды.
Клиникалық және арнайы психология
Бұл жұмыс коммуникацияның тұлғааралық қатынастар мен әлеуметтік өмірдегі рөліне, Эрик Берннің транзактілік талдауын адамдар арасындағы өзара әрекеттесуді жақсарту үшін қолдануға бағытталған. Зерттеу мақсаты – транзактілік талдау тұрғысынан тұлғааралық коммуникацияның ерекшеліктерін зерттеу. Зерттеудің міндеті: транзактілік талдаудың теориялық негізін талдап, оны күнделікті өмірде тиімді қолдану. Жұмыстың ғылыми маңызы эго-күйлерінің коммуникацияға әсерін талдауда, бұл қақтығыстар мен түсінбеушіліктердің пайда болу механизмдерін түсінуге мүмкіндік береді. Зерттеудің практикалық маңызы – байланыс сапасын жақсарту және өмірдің түрлі салаларында конструктивті өзара әрекеттестіктерді құру мүмкіндігімен байланысты. Зерттеу әдістері теориялық талдауды қамтиды.
Қолданбалы психология және зерттеулер
Мақалада елімізде соңғы жылдары қоғамда және бұқаралық ақпарат құралдарында жиі көтеріліп жүрген өзекті мәселелердің бірі әйелдерге қатысты зорлық зомбылықпен жүргізіліп жатқан әлеуметтік жұмыстың бір бөлігі көрсетілген. Дәлірек айтқанда әйелдерге қатысты тұрмыстық зорлық зомбылықпен ауылдық жерлерде жүргізіліп жатқан әлеуметтік жұмыс туралы жазылған. Авторлар мақалада соңғы жылдары Қазақстанда өз отбасында зорлық зомбылық көріп, қаза болған әйелдердің саны бір жыл ішінде 500-ге жеткенін жазады. Сонымен қатар авторлар мақалада Жамбыл облысы «Қордай аудандық тұрмыстық зорлық зомбылық құрбандарына әлеуметтік көмек көрсету орталығында» жүргізген әлеуметтік зерттеу жұмысының нәтижесін баяндайды. Авторлар орталықтағы әлеуметтік жұмыс туралы мәлімет бере отырып, онда жүргізілетін жұмыстың бағыттарымен таныстырады. Сонымен қатар, авторлар сол орталықтағы әйелдер мен орталық қызметкерлеріне жүргізген сауалнамасының нәтижесіне талдау жасаған. Жүргізген зерттеуінің нәтижесінде әлеуметтік көмек көрсету жүйесінің болуы тұрмыста зорлық зомбылық көрген әйелдердің жағдайын жақсартудың өте маңызды құралы екенін анықталған. Мұндай әлеуметтік көмек көрсету қызметі ауылды жерлердегі қоғамның дамуына ықпал етеді және тұрмыстық зорлық зомбылықтан зардап шеккендер мен зардап шегушілерге көмектесудің маңызды шараларының бірі деген қорытынды жасалынды.
Педагогика және білім беру әдістемесі
Кез-келген адам білім алуға құқылы. Жалпы білім алушылардың білім алуы – олардың әлеуметтенуінің негізгі әрі маңызды шарты. Инклюзивті білім беру идеологиясы кез-келген дискриминацияны жоққа шығарып, ерекше білім алу қажеттілігі бар студенттер үшін ерекше жағдай жасалуын алға қояды. Бұл теория бойынша студенттер толыққанды білім ала алады, ал олардың ерекшеліктерін құрметтей білу керек. Жоғары оқу орындары студентті оның физикалық, интеллектуалдық, әлеуметтік, эмоционалдық, тілдік немесе басқа да ерекшеліктеріне қарамастан қабылдауы қажет және проблеманы шешу жолдарын іздестіруі керек. Қазіргі уақытта елімізде де инклюзивті білім беруді жалпы білім беретін мекемелер бағадрламасына ендіру процессі жүргізілуде. Осы мәселелерді ескере отырып, мақалада инклюзивті білім беру жағдайында бoлaшaқ оқытушыларды студенттермен жұмыc жacaуғa дaяpлaудың құpылымдық мoдeлi жайында сөз қозғалады.
Біз зерттеуіміз болашақ шетел тілі мұғалімдерінің зерттеу құзыреттілігін тұрақты даму тұрғысынан дамытуға белгілі бір теориялық және практикалық үлес қосады деп үміттенеміз. Біз зерттеу құзыреттілігін күрделі және көпқырлы ұғым ретінде анықтадық, ол бұған дейін ғылыми әдебиеттерде жан-жақты қарастырылмаған. Зерттеу барысында зерттеу құзыреттілігінің негізін құрайтын дағдылар анықталды. Болашақ мұғалімдердің зерттеу құзыреттілігін дамытуға бағытталған білім беру процесінің қағидаттары белгіленді. Болашақ шетел тілі мұғалімдерінің зерттеу құзыреттілігін дамыту моделі құрылды, ал жүргізілген эксперименттік жұмыс әзірленген модельдің тиімділігін дәлелдеді.
Бұл мақалада бастауыш мектепте оқытудың педагогикалық аспектілері қарастырылып, оқыту әдістерінің маңыздылығы, оқушыларға жеке көзқарас және инновациялық технологияларды интеграциялау мәселелері талданады. Ерекше назар оқушылардың когнитивтік және әлеуметтік дағдыларын дамытуға бағытталған стратегияларға, сондай-ақ тиімді білім беру ортасын қалыптастырудағы мұғалімнің рөліне аударылады. Зерттеу барысында заманауи педагогикалық тәсілдер талданып, олардың оқу үдерісіне ықпалы бағаланады және оларды жетілдіруге қатысты ұсыныстар беріледі.
ISSN 2959-4006 (Online)