Жалпы және әлеуметтік психология
Мақала Қазақстан контекстіндегі субъективті әл-ауқат туралы зерттеулер туралы. Қазақстан терминологиясындағы «субъективті әл-ауқатқа» анықтама беру мәселесі. Мақалада осы саладағы бар жұмыстар, соның ішінде студенттердің субъективті әл-ауқаты бойынша зерттеулер қарастырылған. Студенттер маңызды әлеуметтік ресурс болып табылады және елде жастардың әлеуметтенуінің қиын кезеңіне және психологиялық салауаттылық үшін жағдай жасау қажеттілігіне ерекше көңіл бөлінеді, бұл студенттердің өзін-өзі жүзеге асыруы үшін қолайлы жағдайды қамтамасыз етудің маңызды факторы – ел болашағына инвестиция ретінде. Зерттеу студенттердің жеке және жеке ресурстарды олардың субъективті әл-ауқат деңгейіне жүзеге асыруы ретінде монетизацияның әсерін зерттейді.
Клиникалық және арнайы психология
Бұл мақалада Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түрікменстан және Өзбекстанға ерекше назар аудара отырып, Орталық Азия қоғамдарындағы психикалық ауруларды стигматизациялаудың теориялық негіздері қарастырылады. Әлеуметтік сәйкестілік теориясына, мәдени психологияға және посткеңестік өтпелі кезеңнің негіздеріне сүйене отырып, біз тарихи мұраның, мәдени нанымдардың және әлеуметтік-экономикалы.қ факторлардың аймақтағы психикалық бұзылулардың стигматизациясына қалай ықпал ететінін зерттейміз. Мақалада Орталық Азиядағы психикалық аурулардың стигматизациясы бірнеше деңгейде – құрылымдық, Әлеуметтік және ішкі деңгейде көрінеді және отбасының абыройы мен қоғамдық пікірді көрсететін ұжымдық мәдени шеңберде терең тамыр жайған деп мәлімдейді. Біз кеңестік психиатрия мұрасын дәстүрлі сенім жүйелерімен және қазіргі әлеуметтік-экономикалық қысыммен біріктіретін кешенді теориялық модельді ұсынамыз. Бұл модель Орталық Азия жағдайында тиімді болуы мүмкін стигматизацияны төмендету шаралары мен клиникалық тәсілдерді түсінуге негіз береді.
Қолданбалы психология және зерттеулер
Бұл зерттеу жасөспірімдердің өмірлік стратегиясы мен кәсіптік бағдарды таңдауы арасындағы байланысты зерттеуге арналған. Зерттеудің мақсаты – темпераменттің параметрлері (В.М. Русаловтың ОФДСИ әдістемесі бойынша), жеке тұлғаның қасиеттері (Үлкен бестік) және кәсіби тип (Дж. Холланд бойынша) арасындағы өзара байланысты, бір жағынан, ал болашақ кәсіпті таңдаумен – екінші жағынан анықтау болып табылады. Зерттеуге 10-сынып оқушыларының 68-і қатысты. Деректерді жинау үшін келесі әдістер қолданылды: Биг 5 (А.Б. Хромовтың бейімдеуіндегі бес факторлы жеке тұлғалық сауалнамасы); В.М. Русаловтың формальдыдинамикалық жеке тұлғалық қасиеттер сауалнамасы (ОФДСИ); Дж. Холландтың кәсіби жеке тұлғалық типінің тесті. Алынған деректер зерттелетін айнымалылар арасындағы өзара байланысты анықтау үшін корреляциялық талдауға ұшыратылды. Зерттеу нәтижелері 10-сынып оқушыларының кәсіби жеке тұлғалық типінің қалыптасуы олардың өмірлік стратегиясының ерекшеліктерімен тығыз байланысты екенін көрсетті. Эргич ность, экстраверсия және жаңа тәжірибеге ашықтық сияқты қасиеттердің үйлесуі белсенді өмірлік стратегиясы бар адамдарға тән және жиі бастамашылдық пен лидерлік қасиеттерді талап ететін кәсіптерді таңдаумен байланысты. Сонымен қатар, адалдық және нейротизмнің төмен деңгейі ұзақ мерзімді және реалис тік өмірлік жоспарларды қалыптастыруға ықпал етеді, бұл кәсіпті таңдауға және мансап құруға әсер етуі мүмкін. Зерттеу нәтижелерін өмірлік стратегия ұғымымен байланыстыра отырып, жеке тұлғаның жеке ерекшеліктері кәсіптік таңдауға және өмір жолына қалай әсер ететіні туралы толық бейне алуға болады. Бұл жасөспірімдерге кәсіби өзін-өзі анықтау процесінде психологиялық көмек көрсетудің тиімді әдістерін әзірлеуге мүмкіндік береді.
Педагогика және білім беру әдістемесі
Бұл мақалада педагогикалық диагностика негізінде бейімделген оқытуды қолдау үшін білім қорын дамыту процесі қарастырылады. Бейімделіп оқыту білім берудегі тұлғаланған тәсілдердің маңызды құралына айналып, білім беру процесін оқушылардың жеке ерекшеліктеріне қарай динамикалық түрлендіруге мүмкіндік береді. Педагогикалық диагностиканың оқушылардың күшті және әлсіз жақтарын анықтаудағы, сондай-ақ дараланған оқыту траекториясын қалыптастырудағы рөліне ерекше назар аударылады. Мақалада диагностикалық деректерді өңдеу мен интерпретациялауды автоматтандыру үшін жасанды интеллект, сараптамалық жүйелер мен аналитикалық құралдарды пайдалана отырып, қолданыстағы әдістер мен тәсілдер талданады. Білім беру стратегияларын неғұрлым дәл диагностикалау мен оңтайландыруды қамтамасыз ету арқылы білім беру процесінің тиімділігін айтарлықтай арттыра алатын білім қорының тұжырымдамалық моделі ұсынылған.
Бұл мақала экономикалық теорияны оқытудағы инновациялық әдістерді талдау мен енгізуге арналған, оның мақсаты – Z ұрпағының студенттері үшін білім беру процесінің тиімділігін арттыру. Зерттеудің мақсаты – зумерлерге арналған экономикалық теорияны оқыту әдістерін жаңғыртудың перспективалық бағыттарын анықтау, олардың тиімділігін бағалау және оқытушылар үшін оңтайлы шешімдер ұсыну. Жұмыстың негізгі идеялары білім беру процесіне интерактивті технологияларды, іскерлік және рөлдік ойындарды, кейсәдісті, геймификацияны және цифрлық құралдарды енгізуді қамтиды. Зерттеудің ғылыми және прак тикалық маңыздылығы Z ұрпағының ерекшеліктері мен талаптарына сәйкес білім беру бағдарламаларын бейімдеу қажеттілігімен анықталады. Инновациялық тәсілдің өзектілігі қарастырылады, жаңа әдістердің артықш ылықтары мен олардың зумерлердің білім сапасына әсері талданады. Зерттеу әдістемесі инновациялық оқытуға арналған теориялық тәсілдерді талдауды, дәстүрлі және заманауи әдістерді салыстырмалы талдауды, сондай-ақ «Туран» университетінде экономикалық теорияны оқытудың инновациялық әдістерін енгізу тәжірибесіне негізделген эмпирикалық зерттеуді қамтиды. Зерттеу нәтижелері инновациялық әдістерді қол дану студенттердің белсенділігін арттыруға, материалды меңгеруді жақсартуға және кәсіби қызметте сұранысқа ие практикалық дағдыларды дамытуға мүмкіндік беретінін көрсетеді. Зерттеудің құндылығы – Қазақстанның транзиттік экономикасының сын-қатерлеріне дайын, білікті мамандарды даярлау үшін білім беру процесінде инновациялық әдістерді қолданудың ғылыми негізделуінде. Зерттеудің практикалық маңыздылығы Z ұрпағы студенттерінің оқыту ерекшеліктеріне бейімделген әдістерді қолдану мүмкіндігінде, сондай-ақ оқытушыларға арналған практикалық ұсыныстарды әзірлеуде жатыр.
Мақалада білім алушылардың танымдық-дәлелдеу дағдыларын дамытудың маңыздылығы қарастырылады, оның ішінде өз көзқарасын логикалық негіздеп тұжырымдау және қорғау, идеяларды тиімді жеткізу және ауызша және жазбаша деңгейде сөйлеу мақсатын жүзеге асыру қабілеті. Автор студенттерді тілдік қарымқатынас жағдайына, сондай-ақ әлеуметтік, мәдени және этикалық нормаларды ескере отырып, сыни ойлау, дискурсты талдау және дәлелдеу дағдыларына үйрету туралы айтады. Бұл процестің маңызды элементтері лексико-грамматикалық және дискурстық құзыреттілік, мәтінді талдау және аргументативті талқылау дағдылары, әртүрлі контексттерде тиімді қарым-қатынасты қамтамасыз ететін сөйлеу әрекетінің логикалық құрылымын құра білу сияқты құзыреттер болып табылады. Автор қазіргі заманғы маман тұлғасының құзыреттілік моделі тұлғалық әлеует пен кәсіби мәдениеттің маңызды аспектілерін қамтитынын қозғайды, бұл өз кезегінде әртүрлі салалардағы міндеттерді тиімді орындауға ықпал етеді деп тұжырымдайды. Студенттердің кәсіби ортада стандартты емес шешімдер қабылдауына және өз ойларын дәлелді түрде жеткізуге мүмкіндік беретін логикалық және сыни ойлау дағдыларының қалыптасуына ерекше көңіл бөлінеді.
Қазіргі заманғы шетел тілдерін оқыту әдістері студенттердің қажеттіліктеріне бейімделген және түрлі болып келеді. Бұл зерттеудің мақсаты – шетел тілдерін оқытуда сапаны арттыруға ықпал ететін ең тиімді стратегиялар, әдістер мен тәсілдерді талдау. Негізгі назар қазіргі заманғы оқыту әдістеріне аударылады, оның ішінде коммуникативтік әдіс, жобалық оқыту және ақпараттық технологияларды пайдалану, сондайақ коммуникативтік тәсіл, интерактивті әдістер, грамматикалық қолдау тәсілі және мультимедиялық технологияларды қолдану сияқты негізгі әдістемелер қарастырылады. Шетел тілін меңгеруге ықпал ететін негізгі аспектілер, мысалы, оқушылардың мотивациясы мен жеке оқыту тәсілі айқындалады. Зерттеу нәтижелері әртүрлі әдістер мен тәсілдерді интеграциялау тілдік дағдылар мен студенттердің шетел тілін пайдалану сенімін дамытуға ықпал ететінін дәлелдейді. Жұмыстың практикалық маңызы оқыту процесін жетілдіруге бағытталған оқытушыларға арналған ұсыныстарды ұсынуда.
ISSN 2959-4006 (Online)