Студенттердің өмір тіршілігіндегі әлеуметтік-психологиялық мәселелер

Мақалада студенттердің өмір сапасы және өмірге қанағаттануының маңызы талданды. Студенттердің өмір сапасы, өмірге қанағаттануы және өмір тіршілігіндегі әлеуметтік-психологиялық мәселелер өзара байланыста қарастырылды. Әрі теориялық талдау нәтижесінде студенттердегі әлеуметтік-психологиялық мәселелері олардың өмір сапасының, өз өмірлеріне қанағаттануының анықтауыштары, факторлары, алғышарттары ретінде негізделді. Студенттердің өмір тіршілігіндегі әлеуметтік-психологиялық мәселелер 2023– 2024 оқу жылында психологиялық, педагогикалық білім беру бағдарламалары бойынша Алматы, Астана, Семей, Өскемен, Павлодар сияқты республикалық ЖОО-ларда оқитын 521 болашақ мамандардың сауалнамаға берген жауаптары арқылы анықталды. Сыналушылар жауаптарынан алынған әлеуметтік-психологиялық мәселелердің өзара ықпалдастықтағы сипаты белгілі болды. Талдау арқылы белгілі болған 114 әлеуметтікпсихологиялық мәселелер 9 санатқа бөлініп, жіктелді. Әр санат бойынша сандық көрсеткіштердің мәндері студенттердің өмір тіршілігіндегі әлеуметтік-психологиялық мәселелердің ауқымдылығын, әржақтылығын, көпфакторлығын айқындады. Сонымен қатар Пирсон корреляциялық коэффициенті арқылы студенттердің өмір тіршілігіндегі әлеуметтік-психологиялық мәселелердің өзара тәуелдігі, бір-бірімен байланысы статистикалық мәнді болды. Мақала деңгейінде анықталған өмір тіршілігіндегі әлеуметтік-психологиялық мәселелер студенттердің өмір сапасын, олардың өз өміріне қанағаттану деңгейін арттырудың қазіргі қазақстандық қоғамдағы аса күрделі де өзекті мәселе екенін көрсетті.

1. Karimi M., Brazier J. Health, health-related quality of life, and quality of life: what is the difference? // Pharmacoeconomics. 2016. Vol. 34. P. 645–649.

2. Moons P., Budts W., De Geest S. Critique on the conceptualisation of quality of life: a review and evaluation of different conceptual approaches // International journal of nursing studies. 2006. Vol. 43. No. 7. P. 891–901.

3. Whoqol Group et al. The World Health Organization quality of life assessment (WHOQOL): position paper from the World Health Organization // Social science & medicine. 1995. Vol. 41. No. 10. P. 1403–1409.

4. Ерментаева А.Р. Бейсубъектіліктің психологиялық предикторлары // Eurasian Journal of Current Research in Psychology and Pedagogy. 2023. No. 3. Р. 7-14. URL: https://doi.org/10.46914/2959-3999-2023-1-3-7-14

5. Gabriele M. et al. Italian medical students quality of life: years 2005-2015 // Annali Di Igiene Medicina Preventiva e Di Comunita. 2016. Vol. 28. No. 4. P. 245–251.

6. Ghassab-Abdollahi N. et al. Association of quality of life with physical activity, depression, and demographic characteristics and its predictors among medical students // Journal of Education and Health Promotion. 2020. Vol. 9. No. 1. P. 147.

7. Serinolli M.I., Novaretti M.C.Z. A cross-sectional study of sociodemographic factors and their influence on quality of life in medical students at Sao Paulo, Brazil // PLoS One. 2017. Vol. 12. No. 7. Р. 0180009.

8. Шамионов Р.М. Субъективное благополучие личности: психологическая картина и факторы. – Саратов, 2008. – 294 с.

9. Ерментаева А.Р. Болашақ мамандардың субъектілік даму ерекшеліктері. – Астана: ЖҚС «Идеал ИС 2009», 2018. – 280 б.

10. Ерментаева А.Р. Субъектілік даму психологиясы. – Нұр-Сұлтан: ЖҚС «Идеал ИС 2009», 2019. – 262 б.

11. Adilzhanova A., Turganbayeva B., Yermentayeva A., Aubakirova Z., Kulmysheva N., Oralbekova B. Specific features of the training seminar in order to improve the subjective well-being of students. Cypriot Journal of Educational Science. 2022. No. 17(4), Р. 1373–1384. URL: https://doi.org/10.18844/cjes.v17i4.7161

12. Зинченко В.П., Моргунов Е.Б. Человек развивающийся. Очерки российской психологии. – М., 1994. – 304 с.