Студенттердің шығармашылық қабілеттерінің когнитивті-әрекеттік стиліне әсер етуі

Мақалада студенттердің шығармашылық қабілеттерінің когнитивті-әрекеттік стиліне әсер етуін эмпирикалық зерттеудің нәтижелері қамтылған. Ғылыми әдебиеттерге шолу жасалынып, тақырыптың өзектілігі көрсетілген. Зерттеу Алматы қаласы ЖОО-ның 80 қазақ тілді студентіне жүргізілді. Зерттеу барысында Тұлғалық шығармашылықты диагностикалау (F. Williams, модификация: Е.Е. Туник) және Когнитивті-әрекеттік стильді зерттеу (Л. Ребекка; α = 0,927) әдістемелері қолданылды. Алғаш рет қазақ тілінде қолданылып тұрған Тұлғалық шығармашылық диагностикалық әдістемесінің α-Кронбах коэффициенті 0,7 екені анықталып, сенімділігі статистикалық тұрғыда дәлелденді. Корреляциялық талдау нәтижесінде тәуекелге бейімділік, қызығушылық, күрделілік және қиял сияқты шығармашылық қабілет өлшемдері мен когнитивті-әрекеттік стиль түрлері арасында тікелей оң байланыстар анықталды. Ал, Крускал-Уоллес критерийі қолдану арқылы әр шкала бойынша когнитивті-әрекеттік стиль моделі анықталды. Зерттеу нәтижесін педагог-психологтар мен зерттеушілер қазақ тілді білім алушылармен жұмыс жасағанда қолдана алады.

1. Dangmei Jianguanglung, Singh Amarendra. Understanding the generation Z: the future workforce. 2016, no. 3, pp. 1–5.

2. Жарықбаев Қ.Б. Жантану оқулығы. – Алматы: «Эверо»: 2010. – 696 б.

3. Cooper E. A critique of six measures for assessing creativity. The Journal of Creative Behavior. 1991, no. 25(3), pp. 194–204. URL: https://doi.org/10.1002/j.2162-6057.1991.tb01370.x

4. Туник Е.Е. Диагностика личностной креативности // Все профессиональные психологические тесты. URL: https://vsetesti.ru/31/

5. Касымжанова А.А., Ахан Қ.О. Л. Ребекканың “Когнитивті-әрекеттік стильді зерттеу” әдістемесінің қазақ тіліне бейімделуі // Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Психология сериясы. – 2020. – № 2(63). – 36–45 б.

6. Мещеряков Б.Г., Зинченко В.П. Большой психологический словарь. – 4-е изд., расширенное / СПб.: Прайм-ЕВРОЗНАК, 2009. – 811 с.

7. Wang Yan, Wang Ling. Self-construal and creativity: The moderator effect of self-esteem // Personality and Individual Differences. 2016, no. 99, pp. 184–189. DOI: 10.1016/j.paid.2016.04.086.

8. Rosella Tomassoni, Eugenia Treglia, Manuela Tomao. Creativity across Cultures: A Comparison between Ugandan and Italian Students // Creativity Research Journal. 2018, no. 30:1, pp. 95–103. DOI: 10.1080/10400419.2018.1411565

9. Um Albaneen Yusuf Jamali. Fostering creativity using robotics among gifted primary school students // Gifted and Talented International. 2020. DOI:10.1080/15332276.2020.1711545

10. Kaiye Du, Yan Wang, Xuran Ma, Zheng Luo, Ling Wang, Baoguo Shi. Achievement goals and creativity: the mediating role of creative self-efficacy // Educational Psychology. 2020. DOI: 10.1080/01443410.2020.1806210

11. Wang L, Cui Y, Wang X, Wang J, Du K., Luo Z. Regulatory Focus, Motivation, and Their Relationship With Creativity Among Adolescents // Front. Psychol. 2021, no. 12:666071. doi: 10.3389/fpsyg.2021.666071

12. Wang H.-H., Deng X. The Bridging Role of Goals between Affective Traits and Positive Creativity // Educ. Sci. 2022, no. 12, р. 144. URL: https://doi.org/10.3390/educsci12020144

13. Li Cui-Ping, Lian-Ping He. Trait creativity among midwifery students: a cross-sectional study // Revista da Associação Médica Brasileira. 2023, no. 69. DOI: 10.1590/1806-9282.20221355