Кәсіби қызметтің дәрігерлердің денсаулығына әсер ету ерекшеліктері

21 ғасырдың басында адамның психикалық денсаулығы саласындағы жаһандық басымдықтар мен құндылықтар жүйесін қайта қарау процесі жүріп жатыр. Әлемде психикалық және мінез-құлық бұзы лыстарының құрылымы мен оның таралуында өзгерістер орын алды. Психиатрия өзінің дәстүрлі шеңберінен шығып, медициналық психологияның, әлеуметтанудың және т.б. бір бөлігіне айналды. Көршілес салаларға көшіру үшін зерттеудің жаңа бағытының қажеттілігі айқындалды. Тіс дәрігерлеріне тән мінезтанулық қасиеттер, күйнідің пайда болуының қауіпті факторлары ретінде кәсіби күйзеліспен күресу стратегияларының ерекшеліктер жеткілікті зерттелмеген. Сондықтан клиниканы, динамиканы, болжамды және стоматологиялық дәрігерлердің мазасыздық-депрессиялық бұзылуларды емдеу ерекшеліктерін зерттеу қазіргі психиатрия мен стоматологияның өзекті мәселесі болып табылады.

1. Freudenberger H.J., Richelson G. Burn-out: How to Beat the High Cost of Success. New York: Bantam Books, 1990.

2. Maslach C. Burnout: A multidimensional perspective / Professional burnout: Recent developments in the theory and research / Ed. W.B. Shaufeli, Cr. Maslach & T. Marek. Washington DC: Taylor & Francis. 1993. P. 19–32.

3. Buunk B.P., Schaufeli W.B. Burnout: A perspective from social comparison theory. Professional burnout: recent developments in the theory and research / Ed. W.B. Shaufeli, Cr. Maslach & T. Marek. Washington D.C.: Talor & Francis, 1993. Р. 53–69.

4. Handy J.A. Theoretical and methodological problems within occupational stress and burnout research // Human Relations. 1988. No. 41. P. 351–369.

5. Melchior M.E.W., Van den Berge A.A. Halfens R., Abu-Saad H.H. Burnout and the work environment of nurses in psychiatric long-stay core settings // Social Psychiatry & Psychiatric Epidemiology. 1997. Vol. 32(3). P. 158–164.

6. Adshead G. Healing ourselves: ethical issues in the ears of sick doctors // Advances in psychiatric Treatment. 2005. Vol. 11.

7. Tillett R. Больной внутри нас: психические расстройства у специалистов медицинского профиля // Advances in Psychiatric Treatment. 2003. Vol. 9. P. 272–279.

8. Burke R.J., Greenglass E.R. Careeer orientations and psychological burnout, and well-being among police officers // Psychological Reports. 1988. V. 75. P. 787–800.

9. Wall T.D., Bolden R.L, Borrill С.S., et al. Minor psychiatric disorder in NHS Trust staff: Occupational and gender differences // British Journal of Psychiatry. 1997. V. 171. P. 519–523.

10. Forrest W.R. Stressors and self destructive behaviors of dentists // Dent. Clin. N.Am. 1978. V. 22. P. 361–371.

11. Ларенцова Л.И. Профессиональный стресс врачей-стоматологов и методы его коррекции // Дисс. докт. мед. наук. – М., 2002.

12. Арутюнов А.В. Изучение синдрома эмоционального выгорания у врачей-стоматологов и методы его профилактики / Автореферат дисс... канд. мед.наук, М., 2004. – С. 27.

13. Rada R.E., Jonson-Leong C. Stress, burnout and depression among dentists // JADA. Junt 2004. Vol. 135. P. 788–794.

14. Tillett R. Providing therapy for therapists. Bulletin of The Royal College of Psychiatrists. 1986. Vol. 10. Р. 27–28.

15. Ларенцова Л.И., Максимовский Ю.М., Соколова Е.Д. Синдром «эмоционального выгорания» у врачей-стоматологов // Новая стоматология. – 2002. – № 2. – С. 97–99.

16. Freudenberger H.J., Richelson G. Burn-out: How to Beat the High Cost of Success. New York: Bantam Books, 1990.

17. Meier S.T. Toward a theory of burnout // Human Relations. 1983. Vol. 36. P. 899–910.

18. Hobfoll S.E., Freedy J. Conversation of resources: A general stress theory applied to burnout. In Professional burnout: Recent Developments in Theory and Research ed. Schaufeli W.B., Maslach C., et al. Washington, DC: Taylor&Francis. 1993. Р. 115–129.

19. Eli I. Oral Psychophysiology: Stress, Pain and Behavior in Dental Care. Florida, CRC Press, 1992.