Арт-терапия ауыр сөйлеу бұзылыстары бар балалардың ойлау және шығармашылық қабілеттерін дамыту технологиясы ретінде

Ауыр сөйлеу бұзылыстары – сөйлеу аппаратының бұзылыстарының жиынтығы, олар ағзаның жалпы дамуына, сондай-ақ психикалық дамуына елеулі әсер етуі мүмкін. Ауыр сөйлеу бұзылыстары бар балалардың саны жылдан-жылға артып келеді. Зерттеушілердің мәліметінше, бірінші сынып оқушыларының 20–25%- ын фонетика-фонематикалық дамуы жеткіліксіз балалар құрайды. Бұл мақалада арт-терапияны ауыр сөйлеу бұзылыстары (АСБ) бар балалардың ойлау және шығармашылық қабілеттерін дамытудағы инновациялық әдіс ретінде қолдану қарастырылады. Зерттеудің өзектілігі – мұндай мәселелері бар балалар санының артуы және оларды түзетуге арналған тиімді тәсілдердің қажеттілігімен байланысты. Авторлар арт-терапияның әртүрлі әдістеріне – изотерапия, ертегі терапиясы және ойын терапиясы сияқты түрлеріне назар аударады. Бұл тәсілдер ұсақ моториканы дамытуға, сөйлеуді жақсартуға, эмоцияны реттеуге, сондай-ақ мазасыздық пен агрессия деңгейін төмендетуге ықпал етеді. Мақалада арт-терапияны түзету мектептерінің оқу үдерісіне енгізу барысына ерекше көңіл бөлінген. Бұл шығармашылық жұмысты балалардың күнделікті өміріне кіріктіруге мүмкіндік берді. Авторлар арт-терапияны педагогтер, логопедтер мен психологтердің өзара әрекеттесуін қамтитын пәнаралық тәсіл аясында қолдану – АСБ бар балалармен түзету жұмысының болашағы зор бағыты болып табылады және олардың тұлғалық әрі әлеуметтік дамуына ықпал етеді деген қорытындыға келеді. 

1. Бабаян И.Н., Георгица Е.А. Проблема интеграции детей с тяжелыми нарушениями речи в условиях дошкольного образовательного учреждения // Международная научно-практическая конференция «Специальное образование и социокультурная интеграция – 2019: формирование коммуникативно-речевой компетенции в условиях инклюзии». – Саратов: Издательство «Саратовский источник», 2019. – С. 281–288.

2. Мохотаева М.В. Акустические характеристики голоса детей с церебральным параличом. – Санкт-Петербург: ФГУ «СПб НИИ ЛОР Росмедтехнологий», 2021. URL: https://lornii.ru/nauka/nauchnyekonferentsii/konferenciya-aktualnye-voprosy-logopatologii-2009g/

3. Иванова Е.А., Гончарова В.А. Уровень развития устной речи младших школьников общеобразовательных учреждений. – Санкт-Петербург: ФГУ «СПб НИИ ЛОР Росмедтехнологий», 2022. URL: https://lornii.ru/nauka/nauchnye-konferentsii/konferenciya-aktualnye-voprosy-logopatologii-2009g/

4. Макаров И.В., Емелина Д.А. Нарушения речевого развития у детей // Социальная и клиническая психиатрия. – 2017. – Т. 27. – № 4. – С. 101–105.

5. Степаненко Д.Г., Сагутдинова Э.Ш. О классификациях нарушений речи в детском возрасте // Электронный научный журнал «Системная интеграция в здравоохранении». – 2020. – № 2(8). – С. 32– 43.

6. Алексейчик А.Е. Библиотерапия // Руководство по психотерапии / Под ред. В.Е. Рожнова. – Т.: Медицина, 1985. – С. 304–319.

7. Уварова Н.Н., Подпорина В.Г. Сказкотерапия как средство формирования положительного жизненного сценария младшего школьника // Вестник ГУУ, 2013. – № 23. – С. 291–293

8. Выготский Л.С. Воображение и творчество в детском возрасте. – СПб.: СОЮЗ, 1997. – 96 с.

9. Рогов Е.И. Настольная книга практического психолога. В 2 ч. / Часть 1. Система работы психолога с детьми разного возраста. Практич. пособие. 4-е изд., перераб. и доп. – М: Издательство Юрайт, 2014. – 412 с.

10. Романова Е.С. Психодиагностика. 2-е изд. – СПб.: Питер, 2008. – 400 с.

11. Панфилова М.А. Игротерапия общения: Тесты и коррекционные игры. Практическое пособие для психологов, педагогов и родителей. – М.: «Издательство ГНОМиД», 2001. – 160 с.

12. Казьмина Я.Е. Проблемы коммуникации у детей с тяжелыми нарушениями речи // Журнал логопедии и дефектологии. – 2018. – № 5(3). – С. 12–19.

13. Демидова А.П., Нестерова Н.К., Зиновьева В.Н. Использование арт-терапии в коррекционной работе с детьми с нарушениями речи // Современные подходы в логопедии. – 2021. – № 8(2). – С. 34–41.

14. Слыш Н.К., Тюльнева А.В., Отева Н.И., Пащенко Е.В. Изучение особенностей письменной речи у детей с нарушениями // Журнал дефектологии и педагогики. – 2020. – № 7(4). – С. 45–53.

15. Строева Т.С., Медведева Е.Ю. Полисенсорный подход в формировании пространственной ориентировки у дошкольников с ТНР // Современная логопедия: исследования и практика. – 2021. – № 9(3). – С. 21–27.