Қазақстандық жоғарғы оқу орындарының студенттеріндегі күйзелістің көріну ерекшеліктерін зерттеу

   Мақала қазақстандық жоғарғы оқу орындарының студенттеріндегі күйзелістің көріну ерекшеліктерін зерттеуге арналған. Студенттердің күйзелісін тудыратын факторлар, емтихандық күйзелістің көріністері, сондай-ақ күйзелісті жеңілдету әдістері зерттелді. Жұмыстың өзектілігі диагностика жүргізілген кезеңнің ерекшелігімен анықталады. Тәжірибелік маңыздылығы – алынған мәліметтерді студенттермен тәрбие жұмысының бағдарламаларын дайындауда, бірінші курс студенттерін бейімдеуде пайдалану мүмкіндігімен сипатталады. Диагностикалық құрал ретінде «Ю.В. Щербатых тәрбиелік күйзеліс тест» әдісі қолданылды. Алматы қаласының (Қазақстан) әртүрлі университеттерінің 55 студентіне диагноз қойылды. Студенттер арасында күйзеліс тудыратын негізгі факторлар анықталды. Студенттердің күйзелістерінің негізгі физиологиялық көріністері анықталды, олардың ішінде ең көп тарағаны жүректің жылдам соғуы және әртүрлі локализациялық ауырсынулар. Студенттер арасында күйзелістен арылудың қолайлы әдістеріне талдау жасалды.

1. Kelly J. Global Emotions Survey Shows Record High Levels Of People Feeling Stressed, Sad, Angry And Worried // Forbes: электрон. журн. 2021. URL: https://www.forbes.com/sites/jackkelly/2021/07/31/global-emotions-survey-shows-record-high-levels-of-people-feeling-stressed-sad-angry-and-worried/?sh=3d2d40ab6963 (дата обращения: 21. 11. 22)

2. Ашилова М. Страх, агрессия, апатия: молодые казахстанцы плохо переносят пандемию /М. Ашилова, А. Бегалинов, К. Бегалинова // Forbes Kazakhstan: электрон. журн. – 2021. URL: https://forbes.kz/process/education/strah_agressiya_apatiya_molodyie_lyudi_ploho_perenosyat_pandemiyu/ (дата обращения: 21. 11. 22)

3. Сабирова Р. Ш. Специфические особенности академического стресса студентов и их учет в учебном процессе / Р. Ш. Сабирова, М. М. Умуркулова // Вестник КазНПУ им. Абая. Серия: Педагогические науки. – Алматы, 2019. – № 4 (64). – С. 158–164.

4. Новгородцева И. В. Учебный стресс у студентов-медиков: причины и проявления / И. В. Новгородцева, С. Е. Мусихина, В. О. Пьянкова // Медицинские новости. – 2015. – № 8 (251). URL: https://cyberleninka.ru/article/n/uchebnyy-stress-u-studentov-medikov-prichiny-i-proyavleniya-1 (дата обращения: 21. 11. 2022)

5. Котова Г. Н. Социально-гигиенический мониторинг влияния стрессогенных факторов на распространенность учебных стрессов в молодежной среде / Г. Н. Котова // Фундаментальные исследования. – 2014. – № 7–4. – С. 728–731.

6. Андреева Е. А. Особенности проявления стресса у студентов во время сдачи экзаменационной сессии / Е. А. Андреева, С. А. Соловьева // АНИ: педагогика и психология. – 2016. – № 1 (14). URL: https://cyberleninka.ru/article/n/osobennosti-proyavleniya-stressa-u-studentov-vo-vremya-sdachi-ekzamenatsionnoy-sessii (дата обращения: 21. 11. 2022)

7. Mathilde M. Husky, Viviane Kovess-Masfety, Joel D. Swendsen. Stress and anxiety among university students in France during Covid-19 mandatory confinement. 2020. URL: https://www-sciencedirect-com.ezproxy.cityu.edu.hk/science/article/pii/S0010440X2030033X (дата обращения: 21. 11. 2022)

8. Тихомирова Т. Н. Успешность в школьном обучении: факторы риска и пути их снижения в сложных эпидемиологических условиях / Т. Н. Тихомирова, С. Б. Малых ; под ред. Ю. П. Зинченко // Психологическое сопровождение пандемии COVID-19. – Москва: Издательство Московского университета, 2021.

9. Бушма Т. В. Преодоление учебного стресса студентами разных профилей обучения / Т. В. Бушма [и др.] // Здоровье – основа человеческого потенциала: проблемы и пути их решения. – 2019. – № 2.

10. Беленкова Л. Ю. Проявление стресса у студентов инклюзивного вуза / Л. Ю. Беленкова, В. В. Ананикова, Т. Н. Барышева // Проблемы современного педагогического образования. – 2022. – № 76–1.