Оксфордтық бақыт сауалнамасының қазақ тіліне аударылуы және бейімделуі

   Қазіргі уақытта әлем бойынша әлеуметтік ғылымдарда, оның ішінде әсіресе, психологияда бақыт тақырыбына байланысты зерттеулер саны артып келеді. Қазақстанда бұл салада бақыт туралы халықаралық деңгейдегі зерттеулерге шолу жасалған еңбектер ғана бар. Кез-келген психикалық құбылыс, күй, процессті зерттеуде оның өлшеу құралының болуы маңызды. Сондықтан Қазақстандағы қазақ тілді тұрғындардың бақыт деңгейін өлшеу және Оксфордтық бақыт сауалнамасының (Argyle, Hills, 2002) қазақ тілді нұсқасының психометриялық ерекшеліктерін тексеру мақсатында осы зерттеуімізді жүргіздік. 245 (16-73 жас) қазақ тілді Қазақстан тұрғындары сауалнамаға жауап беріп, оның сенімділік деңгейі математикалық-статистикалық тұрғыдан дәлелденді (α = 0,882). Алынған таңдау тобының қалыпты үлестірілім заңына сәйкестігі тексері ліп, көрсеткіштер бойынша сипаттама берілді. Бұл зерттеу нәтижесінде Оксфордтық бақыт сауалнамасы қазақ тіліндегі психодиагностикалық құралдар қатарын толықтырды. Бұл әдістеме қазақстандық ғылыми зерттеулерде түрлі жас шамасындағы респонденттерге қолдануға ұсынылып отыр.

1. Argyle M., Martin M., Crossland J. Happiness as a function of personality and social encounters // J. P. Forgas, J. M. Innes (Eds.). Recent advances in social psychology: An international perspective,1989, pp. 189–203.

2. Hills P., Argyle M. The oxford happiness questionnaire: A compact scale for the measurement of psychological well-being // Personality and Individual Differences, 2002, no. 33 (7), pp. 1073–1082. doi: 10.1016/S0191-8869(01)00213-6

3. Myers D. G., Diener E. WHO IS HAPPY? // Psychological Science, 1995, no. 6 (1), pp. 10–19. doi: 10.1111/j.1467-9280.1995.tb00298.x

4. Lyubomirsky S., Lepper H. S. A measure of subjective happiness: Preliminary reliability and construct validation // Social Indicators Research, 1999, no. 46 (2), pp. 137–155. doi: 10.1023/A:1006824100041

5. Meaning and Happiness.com. URL: http://www.meaningandhappiness.com/oxford-happiness-questionnaire/214/

6. Ahmed H. A. A. E. K., Mohamed B. E. S. Relationship between morality, happiness, and social support among elderly people // Middle East Current Psychiatry, 2022, no. 29 (1). doi: 10.1186/s43045-022-00195-z

7. Yaprak P., Güçlü M., Durhan T. A. The happiness, hardiness, and humor styles of students with a bachelor’s degree in sport sciences // Behavioral Sciences, 2018, no. 8 (9). doi: 10.3390/bs8090082

8. Demirtaş A. S. Optimism and happiness in undergraduate students: Cognitive flexibility and adjustment to university life as mediators // Anales De Psicologia, 2020, no. 36 (2), pp. 320–329. URL: https://psycnet.apa.org/record/2021-29473-015

9. Öztemel K., Yıldız-Akyol E. The predictive role of happiness, social support, and future time orientation in career adaptability // Journal of Career Development, 2021, no. 48 (3), pp. 199–212. doi: 10.1177/0894845319840437

10. Evli M., Şimşek N. The effect of COVID-19 uncertainty on internet addiction, happiness and life satisfaction in adolescents // Archives of Psychiatric Nursing, 2022, no. 41, pp. 20–26. doi: 10.1016/j.apnu.2022.07.008

11. Tan C., Low S., Viapude G. N. Extraversion and happiness: The mediating role of social support and hope // PsyCh Journal, 2018, no. 7 (3), pp. 133–143. doi: 10.1002/pchj.220

12. Muyan-Yılık M., Bakalım O. Hope as a mediator of the link between subjective vitality and subjective happiness in university students in turkey // Journal of Psychology: Interdisciplinary and Applied, 2022, no. 156 (3), pp. 241–255. doi:10.1080/00223980.2022.2028712

13. Tan C., Tan S., Mohd Hashim I. H., Lee M., Ong A. W., Yaacob S. N. B. Problem-solving ability and stress mediate the relationship between creativity and happiness // Creativity Research Journal, 2019, no. 31 (1), pp. 15–25. doi: 10.1080/10400419.2019.1568155

14. Oltean H., Hyland P., Vallières F., David D.O. Rational beliefs, happiness and optimism: An empirical assessment of REBT’s model of psychological health // International Journal of Psychology, 2019, no. 54 (4), pp. 495–500. doi: 10.1002/ijop.12492

15. Briki W. Trait self-control: Why people with a higher approach (avoidance) temperament can experience higher (lower) subjective wellbeing. Personality and Individual Differences, 2018, no. 120, pp. 112–117. doi: 10.1016/j.paid.2017.08.039

16. Francis L. J., Ok Ü., Robbins M. Religion and happiness: A study among university students in Turkey // Journal of Religion and Health, 2017, no. 56 (4), pp. 1335–1347. doi: 10.1007/s10943-016-0189-8

17. Tekke M., Francis L. J., Robbins M. Religious affect and personal happiness: A replication among sunni students in Malaysia // Journal of Muslim Mental Health, 2018, no. 11 (2), pp. 3–15. doi: 10.3998/jmmh.10381607.0011.201

18. Soucase B., García-Alandete J., Rubio-Belmonte C. Presence of/search for meaning and positive psychological functioning in spanish emerging adults // Current Psychology, 2021. doi: 10.1007/s12144-021-02394-z

19. Bangun Y. R., Pritasari A., Widjaja F. B., Wirawan C., Wisesa A., Ginting H. Role of happiness: Mediating digital technology and job performance among lecturers // Frontiers in Psychology, 2021, no. 12. doi: 10.3389/fpsyg.2021.593155

20. Ghafaryan Shirazi N., Andrés S., Ghafaryan Shirazi Y., Kharamin S. Investigating the predictors of marital satisfaction: The case of iranian women // Family Journal, 2022. doi: 10.1177/10664807221104135