Психологиялық ерекшеліктер мен ұзақ сапарлар арасындағы байланыс

Бұл мақалада ұзақ сапарлардың жеке тұлға психикасына әсері, сонымен қатар кейбір бұзылулардың манифестациясы қарастырылады. Мақала авторының ойынша, ұзақ сапар сияқты фактордың көп функционалды мәні бар. Бұл мақаланың мақсаты – ұзақ мерзімді саяхаттың жеке тұлға психикасына әсер етуінің әртүрлі формаларын қарастыру. Жұмыстың ғылыми маңыздылығы қазіргі замандағы ұтқырлық (мобильділік) феномені мен оның жеке адамның психикасына және ықтималды әлеуметтік салдарға әсерін зерттеуде жатыр. Осылайша, психикалық бұзылулардың клиникалық белгілерін уақтында анықтай отырып, жеке тұлға үшін де, ол кіретін әлеуметтік топтар үшін де ықтимал зардаптарды азайту үшін бірқатар профилактикалық шараларды қолдануға болады. Осы жұмыста жалпы теориялық, талдау және синтез, тарихи-логикалық, индуктивті-дедуктивті ғылыми әдістер қолданылды. Бұл еңбекте ғылыми басылымдарға, теориялық жұмыстарға, клиникалық және жалпы білім беретін оқулықтарға талдау жасалды. Жұмыстың құндылығы – зерттеу саяхаты көп факторлы стрессор ретінде қарастырылады. Демек, осы стрессордың әсерін болдырмау және жою бойынша практикалық ұсыныстар көп факторлылық принципіне де бағынады.

1. Азбергенова Г.А. Культурный шок и обратный культурный шок в психологических исследования // Вестник Кыргызско-Российского Славянского Университета. – 2016. – № 12(16). – C. 140–143.

2. Stewart L., Leggat P.A. Culture shock and travelers // Journal of Travel Medicine. 1998. № 2(5).

3. World Health Organization The ICD-11 the eleventh revision of the International Classification of Diseases. URL: https://icd.who.int/browse11/lm/en#/http%3A%2F%2Fid.who.int%2Ficd%2Fentity%2F826065555 (accessed: 20.09.2023)

4. Shyurkute A. Age psychopathology of impulse control disorders // Журнал невропатологии и психиатрии им. С.С. Корскакова. – 1999. – № 1(99).

5. Мельков С.А., Салтыкова М.В., Лябах А.Ю. «Цифровые кочевники»: проблематизация появления и влияния на развитие современного общества // Вестник Московского государственного лингвистического университета. – Общественные науки. – 2019. – № 834(1). – C. 76–94.

6. Маклаков А.Г. Общая психология: Учебник для вузов. – СПб: Питер, 2023. – C. 462–468.

7. Тиганов А.С., Снежневский А.В., Орловская Д.Д. Психиатрия: руководство для врачей. – Москва: Медицина, 2012. – 37 c.

8. Warren C.P. Psychotic Reactions During Travel // British Medical Journal. 1968. № 5598(2). C. 299.

9. Jin Lee C., Jeong Noh E., Woo Choi J. The Addiction Phenomenon and Travel: An Exploratory Study // Indian Journal of Science and Technology. 2016. № 26(9).

10. Маклаков А.Г. Общая психология. Учебник для вузов. – СПб.: Питер, 2023. – C. 122–147.

11. Крейсман Д., Страус Х. Я ненавижу тебя, только не бросай меня. Пограничные личности и как их понять / Крейсман Д., Страус Х., – СПб.: Питер, 2022.

12. Азарова Л.А., Сятковский В.А. Психология девиантного поведения. Учебно-метод. комплекс. – Минск: ГИУСТ БГУ, 2008. – C. 92–93.