Жасөспірімдердің мінез акцентуациясының оқу қызметіндегі үлгеріміне әсерінің теориялық аспектісі

Мақала жасөспірімдердің мінез акцентуациясының оқу қызметіндегі үлгеріміне әсерінің теориялық ас пектісін зерттеуге арналған. Жасөспірімдерді қалыпты мінез өте сирек кездесетіні белгілі. Олардың көпшілігінде жеке мінез кескінінің қалыптасуы шамадан тыс күшейтілген, кейбір жағдайларда селективті осалдық, ал басқаларында жоғары деңгейдегі тұрақтылық байқалады. Жасөспірімдердегі мұндай үйлесімсіздік дәрежесі әр түрлі болуы мүмкін, ең бастысы – мінез акцентуациясының өзіндік сапалық белгілері болуы мүмкін. Олар қоғамда қабылданған этикалық нормаларға әртүрлі жолмен сәйкес келуі мүмкін. Мінез акцентуациялары айқын байқалатын жасөспірімдер «жоғары тәуекел» тобын құрайтыны атап өтіледі. Олар белгілі бір зиянды қоршаған орта әсерлеріне немесе психикалық жарақаттарға бейім. Жасөспірімдік кезеңге көшу кезінде білім алушының оқу қызметі айтарлықтай өзгерістерге ұшырайды Оқу әрекетінің жаңа, жоғары деңгейі оның дербестік дәрежесімен анықталады. Жасөспірімдік кезеңнің басталуы оқу қызметінің ең жоғары деңгейінің қалыптаса бастауымен байланысты. Акцентуацияланған жасөспірімдердің оқу қызметіне қатынасын зерттеу қажет, өйткені бұл кезеңде маңызды іс-әрекеттерге, болашақ мамандықты таңдауға және оқу қызметіне тұрақты қызығушылық дағдылары қалыптасады.

1. Шамардина М.В., Ральникова И.А., Петухова Е.А. Психология характера: учебное пособие / Алтайский государственный университет; сост.: М.В. Шамардина, И.А. Ральникова, Е.А. Петухова. – Барнаул: АлтГУ, 2020. – C. 17.

2. Толстых Н.Н. Психология подросткового возраста: учебник и практикум для вузов / Н.Н. Толстых, А.М. Прихожан. – Москва: Издательство Юрайт, 2022. – 406 с.

3. Хилько М.Е. Возрастная психология: учебное пособие для вузов / М.Е. Хилько, М.С. Ткачева. – 2-е изд., перераб. и доп. – Москва: Издательство Юрайт, 2022. – 201 с.

4. Ганнушкин П.Б. Клиника психопатий, их статистика, динамика, систематика / П.Б. Ганнушкин // Психология индивидуальных различий. – М., 1982. – 205 с.

5. Райгородский Д.Я. Психология и психоанализ характера. Хрестоматия по психологии и типологии характеров / составитель: Райгородский Д. – Самара: Изда-во: БАХРАХ, 2017. – 640 с.

6. Личко А.Е. Психопатии и акцентуации характера у подростков. –Санкт-Петербург: Речь, 2010. – 256 с.

7. Гальперин П.Я. Лекции по психологии: Учебное издание / П.Я. Гальперин. – изд. 4. – М.: АСТ: КДУ, 2007. – 400 с.

8. Давыдов В.В. Теория развивающего обучения. – М.: Интор, 1996. – 542 с.

9. Давыдов В.В. Виды обобщения в обучении: логико-психологические проблемы построения учебных предметов. М.: Педагогическое общество России, 2000. – 480 с.

10. Эльконин Д.Б. Возрастные и индивидуальные особенности младших подростков / Под ред. Д.Б. Эльконина, Т.В. Драгуновой. – М., 1967. – 360 с.

11. Егидес А.П. Психологический рисунок личности, или как разбираться в людях. Новая редакция. Издательство: АСТ, 2023. – 448 с.